Domates Güzelimiz Duayen sanatçı Ayşen Gruda’yı kaybettik
Domates Güzelimiz Duayen sanatçı Ayşen Gruda’yı kaybettik Ayşen Gruda; Yeşilçama ve Türk sinemamız bir yana Türk tiyatromuza birçok miraslar ve Domates Güzeli unvanından kalan bir hoş seda bıraktı. yorum/haber…
Domates Güzelimiz Duayen sanatçı Ayşen Gruda’yı kaybettik
Sevgili arkadaşlar bu hafta sizlere maalesef bu köşe yazımı gözyaşlarım içerisinde yazıyorum. Sizlerle böylesine acı bir haftada buluşmak inanın yüreğimi kararttı. Hepimiz derin bir üzüntü içindeyiz.
Verdiği mücadele içerisindeki amansız hastalığa yenik düştü ve verdiği yaşam mücadelesini kaybederek. Hakkın rahmetine kavuştu. Fakat arkasından Yeşilçama ve Türk sinemamız bir yana Türk tiyatromuza birçok miraslar ve Domates Güzeli unvanından kalan bir hoş seda bıraktı. Tüm sevenlerinin duasını ve gönlünü alarak aramızdan ayrıldı ve ebediyete uğurladık Sevgili Ayşen Gruda Ablamızı.
“Domates Güzeli Nahide Şerbet”
Sizlere biraz Ayşen ablamızdan bahsedeyim. Ayşen Gruda daha doğrusu doğum adıyla Ayşen Erman 22 Ağustos 1944 tarihinde Erman Ailesinin Ortanca kızı olarak İstanbul Yeşilköyde Osmanlı zamanında karargah olarak kullanılan bir köşkte doğdu. Babası kara tren makinistiydi. Kendisi gibi Ablası da kardeşi de usta birer oyuncu olarak bulunuyor. Kendisinin Komedi yeteneği çocuk yaşta Yeşilköy’deki evlerinde Ermeni komşularının taklidini yaparken ailesi tarafından keşfedildi. Lisenin ikinci sınıfındayken babası vefat etti. Sonrasında geçim sıkıntısı nedeni ile okulu bırakıp bir süre çalışmak zorunda kaldı. Kardeşi Ayben Erman ve Ablası Ayten Erman da kendisi gibi oyuncu olacaktı. Hatta Televizyon için yaptığı skeçler den birinde canlandırdığı ‘Domates Güzeli Nahide Şerbet’ karakterinden sonra lakabı ‘Domates Güzeli’ olarak kaldı.
Ayşen Gruda Tevhid Bilge’nin turne tiyatrosunda profesyonel oyunculuğa başladı. İlk rolü 1962 yılında ‘Kongre Eğleniyor’ adlı vodvilde küçük bir hizmetçi rolü idi. 1977 yılında 16 senelik tiyatro hayatından sonra Televizyonda yayınlanan bir eğlence programında yayınlanan skeçte canlandırdığı ‘Domates Güzeli Nahide Şerbet’ karakterinden sonra herkes tarafından tanındı.
Ayşen Erman (Gruda) Ankara Meydan Sahnesinde tiyatro oyuncusu Yılmaz Gruda ile tanışarak evlendi. Bu evlilikleri uzun sürdü. Kızları Elvan doğunca bir süre tiyatroya ara verdi. Ayşen Gruda Yılmaz Gruda‘dan boşandıktan sonra da soyadını kullanmayı sürdürdü.
Büyük usta Ayşen Gruda daha sonra yakın dostu Adile Naşit ile birlikte Yönetmen Ertem Eğilmez’in Aile Parodileri Filmlerinin çekirdek kadrosunda yer aldı. Bu projelerde sinemamız açısından temaşa sanatı ve hiciv yöntemi ile orta oyunu içerikli en güzel eserler sergilenmiştir.
Bununla da bitmiyordu tabi sanat çalışmaları. Ayşen Gruda ‘Mum Söndü, Deve Kuşu Kabare ve Hababam Sınıfı Müzikali ve Yedi Kocalı Hürmüz’ gibi müzikallerde yer aldı. Tiyatronun yanı sıra bir sürü Televizyon Programları, Skeçler ve Televizyon Dizilerinde yer aldı. Sinemada yer aldığı en muhteşem eserler, Süt Kardeşler, Şabanoğlu Şaban, Tosun Paşa, Çöpçüler Kralı, Hababam Sınıfı, Neşeli Günler, Gülen Gözler, Aile Şerefi ve Bizim Aile filmleridir.
2014 yılında ise Senaristliğini ve Yönetmenliğini Cem Yılmaz’ın yaptığı ‘Pek Yakında’ adlı sinema filminde Cem Yılmaz, Ozan Güven, Zafer Algöz, Özkan Uğur, Çağlar Çorumlu, Şirincan Çakıroğlu ve Tülin Özen ile birlikte rol aldı.
“Avukat olmak istiyordu”
Yeşilçamın tartışmasız simgelerinden biri olan Ayşen Gruda birçok gence ilham kaynağı olduğu gibi, döneminde de büyük etkiler bırakmayı başardı. Oyunculuk kariyeri ile birlikte zekası, sivri dili, ve açık sözlülüğü ile de gönüllerimizi fethetti. Oldukça hoşgörülü ve anlayışlı ebeveynler tarafından yetiştirildi. Aslında isteği Avukat olmakken babasını kaybetmesi ve okulu bırakıp çalışma durumunda kalması oyunculukla tanışmasını sağladı ve hayatının dönüm noktası oldu. Yeteneği komşuları tarafından keşfedilince komşularının gece eğlencelerinin yıldızı oluverdi.
Yakın dostu Adile Naşit sayesinde tanışma fırsatı bulduğu yönetmen Ertem Eğilmez Ayşen Gruda’ya ilk olarak Hababam Sınıfı Tatilde filminde bir rol verdi. Büyük usta bir anısında Ertem Eğilmez’in oldukça disiplinli bir yönetmen olduğundan ve bir kere de Tarık Akan ile geç kaldıkları için tek ayak üzerinde durma cezası aldıklarını gülerek bizlere anlatmıştır.
Filmlerde sıklıkla kullandığı Gerzek kelimesi daha öncesinde sözlükte olan bir kelime değildi. Ayşen Gruda ile markalaşan kelime, geri zekalının kısaltması olarak kullanılmaya başlamıştır ve çok kısa sürede dilimize yerleşmiştir.
“Komedi ciddi bir iştir”
Kendisine neden sadece Komedi yaptığı ve Dram rollerinde oynamadığı sorulduğunda ise daima aynı cevabı veren Gruda; burada komedinin daima ciddi bir iş olduğundan bahseder ve komediyi savunur. Burada şu da var işini sevmeyen ve önemsemeyen ve uğruna çalışılmayan hiçbir yetenek kitleleri bu kadar kahkahalara boğmayı başaramazdı. Hele ki Ertem Eğilmez’in olduğu bir yerde sırf komedi oynadıkları için hiçbir oyuncu esnek davranamazdı zaten.
Ömrü boyunca kendini geliştirmeye çabalayan, hayatın verdiği alana bolca emek sarf eden, hem gençlere, hem de kendi nesline sıklıkla örnek gösterilen Ayşen Gruda’nın bütün bu tutumu dünya görüşü, bilgisi ve hazır cevaplılığı tesadüf olamaz herhalde. Hem dünyadan hem de kendi kültürümüzden birçok eseri yakından takip eden Gruda tüm bu alanlarda, bolca okumuş, izlemiş ve dinlemiştir.
Atatürkçü, yazmasını, konuşmasını bilen muhteşem bir cumhuriyet kadını…
En son turnede olduğu bir gösterinin ardından rahatsızlanarak İstanbul Kağıthane de özel bir hastanede Pankreas Kanseri rahatsızlığı nedeniyle tedavisi süren Domates Güzeli bu hastalığa bağlı solunum yetmezliği dolayısıyla 23 Ocak 2019’da 74 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Zincirli Kuyu Mezarlığına defnedildi. Geride ise biz bıraktığı nesile gerçek bir Atatürkçü, yazmasını, konuşmasını bilen muhteşem bir cumhuriyet kadınının miraslarını bıraktı. Bizde büyük ustanın mekanı cennet olsun diyor ve geride kalan yakınlarına ve sanat camiasına sabırlar ve başsağlığı diliyoruz. Hepinize güzel okumalar ve alacağınız güzel nasihatlar diliyorum.
